Wiadomości pochodzą z 1880 roku i opisują ówczesny stan miejscowości.
Nazwa Ręczno używana jest dopiero od 1867 roku, to jest od wprowadzenia w urzędach Królestw Polskiego obowiązującego języka rosyjskiego. Po raz pierwszy tej nawy użył ksiądz proboszcz Ignacy Marszałkiewicz. Oczywiście ks. Ignacy Marszałkiewicz pisał po 1867 roku RENCZNO bo w j. rosyjskim nie ma liter ą i ę. Od początku wieku XVIII i sporadycznie wcześniej używana była nazwa Raczno. Natomiast wcześniej w pismach pisanych po łacinie jak i po polsku używana była nazwa Rączno. Skąd taka nazwa wsi? Możemy tylko się domyślać i tworzyć własne legendy lub powielać już istniejące.
Miejscowość położona w powiecie piotrkowskim, posiada murowany parafialny kościół, folwark i karczmę. Ręczno jest osadą daną klasztorowi w Witowie prawdopodobnie w XI wieku podczas jego fundacji. Można więc domyśleć się, że wieś istniała już wcześniej. Kiedy i kto zbudował tu kościół i parafię nie wiadomo. Opaci z klasztoru w Witowie dzielili z dziedzicami Majkowic prawo patronatu. Uposażenie plebana (księdza proboszcza) stanowiły: ziemia, łąka i część boru(lasu) nad rzeką Stobienką (dzisiaj Stobniczanka) z pasieką, część lasu nad rzeką Pilica i dwie sadzawki nad rzeczką Stobienką. Oprócz wymienionych należały się po dwa dzbany piwa z każdego waru z karczem oraz od przywożonego piwa po trzy denary. Dziesięciny ze wsi i z ziem folwarcznych należały do klasztoru witowskiego. Pleban dostawał tylko pół grosza kolędy.
Tradycja miejscowa znana jeszcze w XIX wieku głosi, że święty Stanisław zamieszkał w tutejszej parafii, gdy zachorował podczas podróży do Łowicza. Może dlatego po erygowaniu parafii w 1399 roku została poświęcona właśnie św. Stanisławowi. Ze starym obrazem św. Stanisława znajdującym się w kościele związane są cuda opisane w starych dokumentach. Cuda te opisał ksiądz Franciszek Jan Nepomucen Saryusz Kobielski w 1670 r. Może kilka z nich opiszę w późniejszym czasie. Kościół murowany został pobudowany w XIII i XIV wieku i rozbudowany w wieku XVI przez dobudowanie drewnianej nawy. Do końca XVI wieku do parafii również wsie przynależne teraz do parafii skotnickiej. W 1604 r. została erygowana parafia skotnicka i i odłączyła się od parafii ręczyńskiej(dawniej: rączyńska).
W 1813 roku w kościele ręczyńskim wybuchł pożar. Spłonęła całkowicie dobudowana drewniana nawa. Kościół został odbudowany dzięki pomocy parafian i księdza Wojciecha Kamieńskiego przeora witowskiego klasztoru Norbertynów w 1825 roku.
Kościół w Ręcznie – obecnie
Wieś Ręczno w 1827 r. liczyła 59 domów i 382 mieszkańców, 887 mórg ziemi włościańskiej, folwark 5 domów i 29 mieszkańców oraz 882 mórg ziemi, w tym 300 mórg ziemi ornej. Probostwo 2 domy, 5 mieszkańców i 6 mórg ziemi. Karczma z 44 morgami ziemi i jednym domem.
W 1844 roku dobra ręczyńskie zostały odłączone od dóbr rządowych Łęczno i włączone do dóbr majoratu generał gubernatora Buturlina. Dobra te składały się z folwarku Ręczno 357 mórg ziemi ornej, z folwarku Łęg Królewski 231 mórg ziemi, lasy 991 mórg. Razem 1579 mórg.
Probostwo ręczyńskie posiadało 236 mórg ziemi. Wieś Ręczno w 1854 r. liczyła 66 gospodarstw z 1241 morgami ziemi ornej. Łęg Ręczyński w tym czasie 15 gospodarstw z 199 morgami ziemi ornej. Wieś Elżbinów, to 7 gospodarstw z 76 morgami ziemi ornej. Natomiast w Łęgu Królewskim było 13 gospodarstw z 245 morgami ziemi.
Tradycja o początku Obrazu Cudownego Stanisława Świętego w kościele tutejszym Raczyńskim
Dzwonnica
Kościół
(Tekst poniższy napisany na podstawie informacji zapisanych w historii kościoła w Ręcznie.)
Nieskończona dobroczynność Wszechmocnego Boga, która się na wszystkich nas wylewa, wyznawać i głosić nam przynależy, który nam obrońcę, Protektora i Patrona miejsca tego Stanisława Świętego biskupa krakowskiego i męczennika cudownym nadał sposobem.
Święty Biskup Stanisław, a wżyciu swym dobry pasterz, z drogi zbawienia błądzącego Bolesława króla zważając, po sekretnych upomnieniach, i duchownych refleksjach, co raz na zgubę Duszę swojej pracującego widząc, zbiegł do Łowicza , skad po wziętej radzie, powracając do Krakowa, wstąpił do Raczna, dla odprawienia nabożeństwa, uszczęśliwione tym Raczno, że w tym na kolei stanęło w szczególności osobliwej, albowiem pomieniony Biskup Św. Stanisław słabością zdrowia, na tymże zatrzymany miejscu, oczekując polepszenia, dni bawił kilka, i w Plebanii tutejszej spoczywał, któremu to jako osobliwemu i dystyngowanemu Świątobliwością i godnością Panu, wszelką u siebie dawał wygodę miejsca tutejszego. Pasterz, widząc w nim tę przychylność ksiądz kapelan Biskupa, i tego nagradzając ludzkość szczupły na blaszce Świętego Biskupa podarował portrecik, w tym gdy za powrotem swoim do Krakowa męczeńską przez tyrana Bolesława rękę. Przyjon koronę. Ksiądz, pasterz tutejszy z darowanego sobie portreciku obszerny kazał wymalować obraz, który to jako się w tutejszym kościele znajduje ołtarzu, tak od lat 1636 i dalej słynie niezliczonemi cudami, te jednak od tego nie wypisują się roku z racji nie wyraźnego, nieczytelnego, i już w księgach kościelnych nadpsutego i staroświeckiego pisania, dopiero od roku 1676 te niżej są opisane. Za co Cudownego w Świętych swoich chwalmy Boga, a tego Świętego Patrona oddajmy się opiece.
Oto pięć cudów opisanych przez ks. Franciszka Kobielskiego.UWAGA. Tekst nie jest uwspółcześniany. Przepisano tak jak w oryginale.
CUDA STANISŁAWA ŚWIĘTEGO
Biskupa krakowskiego Patrona Korony Polskiej y miejsca tutejszego Raczyńskiego, które od lat 80 dzieją się przy tym świętym kościele, których niepodobna wypisać teraz od roku 1767.
1. Wielmożny imć ksiądz Aleksander Janowski kanonik y oficjał wolborski, proboszcz Fałkowski, a pleban tutejszy Raczyński zachorował na oko tak bardzo, że mu się już było zawarło, kilka niedziel na nie niewidział, nie mając żadnej poprawy, przyjechał do Raczna y odprawił mszę świętą przed obrazem Świętego Stanisława, natychmiast na oko przejrzał y podziękował Panu Bogu y Ś Stanisławowi za przywrócenie zdrowia.
2. Wielebny X Maciej Frankowic Kommendarz Raczyński, bywszy w Fałkowie po pewnej potrzebie, tam nieostrożny będąc zaraził się groźną chorobą, zachorował tak bardzo, ze mu zdrowia nie tuszono. Cóż czyni, kazał się wieść koniecznie do Raczna przed obraz Stanisława Ś. Przyjechawszy zaraz zdrów został, i odprawił mszę św. Przed S. Stanisławem, dziękując mu za przywrócenie zdrowia.
3. Wielmożny imć Pan Raphał Małachowski, podstarości y sędzia piotrkowski, ten zachorował na nogi tak ciężko i długo, że mu żadne lekarstwo nie mogło pomóc i jego uzdrowić, będąc bardzo tęskliwy(?) obiecał się piechotą nawiedzić obraz Ś. Stanisława w Racznie, tylko tę intencja uczynił, zaraz zdrów na nogi wstał y kompanię sprowadził, i sam piechotą przyszedł do Raczna, dziękując S. Stanisławowi za zdrowe nogi, co zeznał przed wielą godnych ludzi.
4. Szlachetnemu Imci Panu Stanisławowi Doninowi serce bardzo y ciężko zabolało, wątpiąc o zdrowiu swoim, przyszedł mu na myśl obraz Stanisława Ś.Patrona Raczyńskiego, zaraz intencyą umyślił, oddać votum Stanisławowi Ś. Ledwo to uczynił, zaraz zdrów został, przyjechał do Raczna, oddał votum i na mszą Ś. Dziękując Panu Bogu, y Stanisławowi Ś., że go do zdrowia przywrócił.
5. Śławetny Pan Jan Szczeszkowic, burmistrz piotrkowski zachorował bardzo na rękę, z poradzenia ludzkiego obiecał nawiedzić cudowny obraz Stanisława Ś. Do Raczna, zaraz zdrów został, przyjechał oddał votum y na mszą Ś. Dziękując Stanisławowi Ś. za oddalenie bólu.
Poniżej skrócony tekst historii gminy Ręczno.
dav
Od lewej Urząd Gminy Ręczno, sala Wspólny Dom, OSP Ręczno, pokoik KGW w Ręczno w głębi Biblioteka.
Wymienione są wszystkie miejscowości należące do gminy. Zauważmy, że w tym spisie podano nazwę Młynki, co prawda Poduchowne a nie Plebańskie. Ważne, że są to młynki a nie Młynek.
„Ukazem carskim z dnia 15 III 1859 r. dotyczącym reorganizacji gmin wiejskich w Królestwie Polskim została utworzona gmina Ręczno, położona na terenie powiatu piotrkowskiego, guberni warszawskiej. Według stanu z 1881 r. do gminy należały następujące wsie: Anielów, Antonielów, Bartodzieje, Bęczkowice, Borowiec, Brzezie, Cieśle, Dembo Podstolskie, Dobrenice, Dombie Dobreńskie, Dorszyn, Elżbinów, Felicja, Gać, Grabowiec, Grotowiec, Huta, Ignaców, Ignaców szlachecki, Jaroszowizna, Kocankowizna, Łęngoń, Łęg Ręczyński, Łęki Królewskie, Łęki Szlacheckie, Majdan, Młynki Poduchowne, Młyn Dobreński, Nowinki, Nowy Młyn, Ogrodzona, Olszyny, Paskrzyn, Piwaki, Piła, Piła Lubieńska, Podstole, Pocieszna Górka, Przewóz, Reducz, Rehfeld, Ręczno, Ślepietnica, Stobnica, Syberia, Tomawa, Trzepnica, Wielkopole, Żerechowa. W latach 1914-1918 zniesiony został dotychczasowy podział na gubernie. Gmina Ręczno znalazła się na terenie Gubernatorstwa Lubelskiego w austriackiej strefie okupacyjnej. Po odzyskaniu niepodległości w 1919 r. znalazła się w województwie łódzkim. Wydany 28 XI 1918 r. Dekret wprowadził w miejsce pełnomocników gminnych – rady gminne, jako organa zarządzające. W 1921 r. gmina zajmowała obszar 27.060 mórg podatkowych i liczyła 11.542 mieszkańców . W 1925 r. zmieniona została nazwa wsi Rehfeld na Lesiopole. Dekret z 1918 r. obowiązywał do dnia wydania ustawy tj do 23 III 1933 r., gdzie w miejsce Urzędów Gminy wprowadzono Zarządy Gminy. Od 1934 r. funkcjonowała nazwa Zarząd Gminny w Łękach Szlacheckich, Gminy Ręczno. Nazwa ta funkcjonowała do 1950 r., co świadczy o przeniesieniu siedziby gminy z Ręczna do wsi Łęki Szlacheckie. W okresie okupacji niemieckiej gmina znalazła się w granicach Dystryktu Radomskiego Generalnej Guberni. Z chwilą wyzwolenia kraju, na mocy ustawy KRN z 1944 r. gmina Ręczno została przekształcona na Gminną Radę Narodową w Ręcznie.”
Pytania i odpowiedzi po zamieszczeniu postu na FB.
Pytanie – Anna Skolimowska – ” Piła i Piła Lubienska to były dwie miejscowości? Czy teraz to Stobnica Piła ? „
Odp. Roman Grzybowski
” Anna Skolimowska To były dwie różne miejscowości. Piła to dzisiaj młyn albo jego pozostałość na rzece Stobience tuż przed jej wpływem do Pilicy. Właścicielem jest teraz Włodzimierz Betka.
Stan młyna sprzed kilku lat o obecny jest dużo gorszy.
Poprzedni właściciele to Maciejewscy a jeszcze wcześniej to Malewscy. Kapliczka w pobliżu tego młyna postawiona po samobójczej śmierci Edwarda Malewskiego. Natomiast Stobnica Piła to nazwa współczesna (wiek XX i XXI). Poprzednia nazwa to Piła Lubieńska, która leż na zachód od Stobnicy. Dziś nazywa się Stobnica-Piła.”
Kapliczka Malewskiego
Pytanie : Iwona Dymel
” Nie ma wzmianki o Trzech Morgach. Jest Przewóz i Piła( tam gdzie stary młyn) .
Czy osada Trzy Morgi wtedy jeszcze nie istniała czy miała inna nazwę? Teraz też Trzy Morgi to część Stobnicy ale ja pamiętam czasy gdy Stobnica była po tej stronie co remiza , nie było szkoły ani domòw przy szkole a jedynie kilka gospodarstw a potem las
i dopiero za lasem Trzy Morgi. Dla mnie Trzy Morgi to zawsze była osobna wieś.”
Odp. Roman Grzybowski
” Pani Iwono, Trzy Morgi to również Stobnica. W dokumentach dotyczących urodzonych i zamieszkałych we wsi Trzy Morgi pisano, ze to mieszkańcy wsi Stobnica. Nazwa Trzy Morgi jest nazwą lokalną, zapisywaną jako kolonia Stobnica. Coś się Pani pomyliło. Za remizą (tuż obok) stał domek Pani Marii Krupy, następnie około 30 m, od strony północnej rozciągało się pole uprawne a dopiero za tym polem mieszkał Jan Koszlaga (dziś tam mieszka Kazimierz jego syn), dalej stał stara chata Koszlagów, w niej mieszkał Józef a w przybudówce Matka Jana i Józefa Koszlagów (dzisiaj już tej chaty nie ma. Dalej jeszcze około 30 gospodarstw aż do mostku na Stobience. To była Stobnica – Dolan wieś. Za mostkiem od 1920 roku to była Piła, zwana dziś Stobnica-Piła. Od 1948 istniała już w Stobnicy szkoła drewniana. Do tej szkoły uczęszczałem do 1953 roku. Do klasy piątej i wyższych uczęszczały również dzieci z Paskrzyna. Na południe od Dolnej Wsi za rzeczką Stobianką znajduje się Stobnica Górna zwana przez mieszkańców Kamienną Górą. Nad Pilicą tuż przy polach dworskich (dziś już są to pola chłopskie) leży Stobnica kolonia zwana Trzy Morgi. Na północ od Trzech Mórg, nad Pilicą leży Przewóz zaliczany do sołectwa Stobnica.”
Niektóre z pięknych miejsc w gminie :
fot. Michał Rudecki – Bąkowa Góra .
Młynki Poduchowne
Majkowice
Autor Roman Grzybowski
fot. Jerzy Misztela
1 thought on “Historia Gminy Ręczno .”
Jestem naprawdę szczęśliwy, że wyszukałem ten wpis. Wielu osobom wydaje się, że mają odpowiednią wiedzę na poruszany przez siebie temat, ale niestety tak nie jest. Stąd też moje ogromne zaskoczenie. Czuję, że powinienem wyrazić uznanie za Twoją pracę. Zdecydowanie będę polecał to miejsce i częściej wpadał, żeby poczytać nowe artykuły.
Jeśli skomentujesz coś w witrynie, będzie można wybrać opcję zapisu nazwy, adresu e-mail i witryny internetowej w ciasteczkach, dzięki którym podczas pisania kolejnych komentarzy powyższe informacje będą już dogodnie uzupełnione. Ciasteczka wygasają po roku.
Jeśli odwiedzisz stronę logowania, utworzymy tymczasowe ciasteczko na potrzeby sprawdzenia czy twoja przeglądarka akceptuje ciasteczka. Nie zawiera ono żadnych danych osobistych i zostanie usunięte, kiedy przeglądarka zostanie zamknięta.
Podczas logowania tworzymy dodatkowo kilka ciasteczek potrzebnych do zapisu twoich informacji logowania oraz wybranych opcji ekranu. Ciasteczka logowania wygasają po dwóch dniach, a opcji ekranu po roku. Jeśli zaznaczysz opcję „Pamiętaj mnie”, logowanie wygaśnie po dwóch tygodniach. Jeśli wylogujesz się ze swojego konta, ciasteczka logowania zostaną usunięte.
Jeśli zmodyfikujesz albo opublikujesz artykuł, w twojej przeglądarce zostanie zapisane dodatkowe ciasteczko. To ciasteczko nie zawiera żadnych danych osobistych, wskazując po prostu na identyfikator przed chwilą edytowanego artykułu. Wygasa ono po 1 dniu.
Dlaczego używamy cookies.
Cookies funkcyjne powinny być zawsze włączone ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo.
W przypadku wyłączenia cookies, po każdorazowym wejściu na stronę, będzie pojawiał się monit o akceptację cookies.
Osadzone treści z innych witryn
Artykuły na tej witrynie mogą zawierać osadzone treści (np. filmy, obrazki, artykuły itp.). Osadzone treści z innych witryn zachowują się analogicznie do tego, jakby użytkownik odwiedził bezpośrednio konkretną witrynę.
Witryny mogą zbierać informacje o tobie, używać ciasteczek, dołączać dodatkowe, zewnętrzne systemy śledzenia i monitorować twoje interakcje z osadzonym materiałem, włączając w to śledzenie twoich interakcji z osadzonym materiałem jeśli posiadasz konto i jesteś zalogowany w tamtej witrynie.
Poniżej możesz włączyć lub zablokować te treści.
Please enable Strictly Necessary Cookies first so that we can save your preferences!
Jestem naprawdę szczęśliwy, że wyszukałem ten wpis. Wielu osobom wydaje się, że mają odpowiednią wiedzę na poruszany przez siebie temat, ale niestety tak nie jest. Stąd też moje ogromne zaskoczenie. Czuję, że powinienem wyrazić uznanie za Twoją pracę. Zdecydowanie będę polecał to miejsce i częściej wpadał, żeby poczytać nowe artykuły.